Έργα Στρατηγικής Σημασίας
Τα
Έργα Στρατηγικής Σημασίας ορίζονται από τις διαχειριστικές αρχές των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021-2027 λαμβάνοντας υπόψη κριτήρια όπως η μεγάλη συνεισφορά του έργου στην επίτευξη των ειδικών στόχων του Προγράμματος, η σημαντικότητά του σε εθνικό/ τοπικό επίπεδο, η μοναδικότητά του, ο καινοτόμος χαρακτήρας του και το μεγάλο οικονομικό του μέγεθος σε σχέση με τους πόρους της προτεραιότητας του Προγράμματος στην οποία εντάσσονται.
Τα έργα στρατηγικής σημασίας του ΕΣΠΑ 2021-2027, ανά Πρόγραμμα, είναι τα εξής:
Περιφερειακά Προγράμματα
Κεντρική Μακεδονία
1. Επενδυτικά Σχέδια Καινοτομίας, από επιχειρήσεις και ερευνητικούς φορείς της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με στόχο την ενίσχυση έργων ερευνητικής ανάπτυξης προϊόντων ή και υπηρεσιών, σε στρατηγικούς τομείς της Περιφερειακής RIS3. Η δράση αναμένεται να ανταποκριθεί ουσιαστικά στις ανάγκες και προσδοκίες των επιχειρήσεων της ΠΚΜ, κεφαλαιοποιώντας συσσωρευμένη γνώση σε τομείς όπου η Περιφέρεια έχει εμπειρία, παράδοση και διαπιστωμένο δυναμικό ανάπτυξης υψηλού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
Προϋπολογισμός: 45,4 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: η προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης είναι η 30.09.2025.
2. Περιβαλλοντική αναβάθμιση και απόδοση σε κοινή χρήση του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά, στο πλαίσιο υλοποίησης της Στρατηγικής ΒΑΑ της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Αφορά την περιβαλλοντική αναβάθμιση και δημιουργία κατάλληλων υποδομών προσβασιμότητας και ασφαλούς χρήσης από το κοινό, υπαίθριου χώρου 332.103,98 τ.μ. στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά. Περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων εργασίες περιβαλλοντικής αναβάθμισης, καθαρισμός υφιστάμενου πρασίνου και νέες φυτεύσεις, οριοθέτηση του χώρου, προσβάσεις, είσοδοι - έξοδοι πεζών και χώρων στάθμευσης, προσωρινά μέτρα ασφαλείας διατηρητέων κτηρίων, κατασκευή τριών αναψυκτηρίων, εξοπλισμός πάρκου με καθιστικά, πέργολες, εξέδρες παιχνιδιού κ.λπ. και διαμόρφωση χώρων αθλητικών δραστηριοτήτων.
Προϋπολογισμός: 12,7 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: αναμένεται να ολοκληρωθεί και να αποδοθεί στους ωφελούμενους στις 30.06.2025.
3. Βιοκλιματική Αναβάθμιση και Βιώσιμη κινητικότητα στην περιοχή Κηφισιάς – Βότση, στο πλαίσιο υλοποίησης της Στρατηγικής ΒΑΑ της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Αφορά την βιοκλιματική αναβάθμιση και βιώσιμη κινητικότητα του δικτύου οδών και των κοινοχρήστων χώρων, των πολεοδομικών ενοτήτων 14 και 15 (Κηφισιάς και Βότση) του δήμου Καλαμαριάς. Το συνολικό μήκος του δικτύου των οδών είναι 5.850 μ. και οι επιφάνειες προς διαμόρφωση περίπου 27.000 τ.μ. Περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων καθαιρέσεις υφιστάμενων κατασκευών, χωματουργικά και θεμελιώσεις, κατασκευές από σκυρόδεμα, δαπεδοστρώσεις, φωτισμό, καθιστικά, συντριβάνια, αστικό εξοπλισμό, κρήνες, φυτεύσεις κ.λπ.
Προϋπολογισμός: 8,4 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: η συμβατική ημερομηνία περαίωσης είναι η 20.05.2026.
Ανατολική Μακεδονία Θράκη
1. Η αξιοποίηση του υφιστάμενου
δυναμικού ΑΠΕ και κυρίως της γεωθερμίας, παραμένει βασική στρατηγική στόχευση για την Περιφέρεια, εξαιτίας των δυνατοτήτων και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων τους. Σημειώνεται, ότι υπάρχουν σημαντικά αναξιοποίητα
γεωθερμικά πεδία, τα οποία μπορούν να συνεισφέρουν στην παραγωγή ενέργειας, με εφαρμογή στον αγροτικό τομέα και χρήση για αστική τηλεθέρμανση όπου είναι εφικτό, αλλά και στη μείωση της εξάρτησης από συμβατικές πηγές ενέργειας.
Προτεραιότητα, σύμφωνα με την ωριμότητα, στα γεωθερμικά πεδία Αρίστηνου Δήμου Αλεξανδρούπολης, Νέστου, Δήμου Χρυσούπολης (επέκταση) και Δήμου Παγγαίου.
Προϋπολογισμός: 10 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2027
2. Για την αξιοποίηση των πολιτιστικών πόρων της Περιφέρειας, συνδυαστικά με φυσικούς και άλλους τουριστικούς πόρους, συνεχίζεται και επικαιροποιείται η
ΟΧΕ Πολιτιστικής – Τουριστικής Διαδρομής Εγνατίας Οδού 14-20, κάτι που προτείνεται και στο ΠΧΠ, στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας νέας ταυτότητας για την Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας, Θράκης και την ανάδειξή της σε έναν διακριτό, διεθνούς εμβέλειας τουριστικό προορισμό, ώστε ο τουρισμός, με σημείο αναφοράς τον πολιτισμό, να συνεισφέρει στην ανάπτυξή της. Τα παραπάνω έργα επιλέγονται ως έργα στρατηγικής σημασίας για την ΑΜΘ, καθώς αξιοποιούν ευκαιρίες σε τομείς αιχμής (τουρισμός - πολιτισμός, ενέργεια), που μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικά οφέλη στην τοπική οικονομία και κοινωνία, ενώ παράλληλα έχουν στοιχεία αειφορίας, προωθώντας την πράσινη και βιώσιμη οικονομία, την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Προϋπολογισμός: 25 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2027
3. Δημιουργία, επέκταση και εκσυγχρονισμός ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Προβλέπεται να καλυφθούν εκπαιδευτικές ανάγκες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και στα Τμήματα του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, σε κτιριακό δυναμικό και εξοπλισμό. Το έργο της αναβάθμισης του ΔΠΘ και των Τμημάτων του ΔΙΠΑΕ, αναδεικνύεται ως στρατηγικής σημασίας, καθώς οι σύγχρονες πανεπιστημιακές δομές και η ποιότητα των σπουδών και υπηρεσιών που προσφέρουν, αποτελούν κριτήριο αξιολόγησης της ανταγωνιστικότητάς τους, που επηρεάζει τη ζήτηση και την προσέλκυση σπουδαστών, στοιχείο που κατ' αντιστοιχία επιδρά στην οικονομία της περιοχής και συνιστά μοχλό ανάπτυξης.
Προϋπολογισμός: 14 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2027
Δυτική Μακεδονία
1. Επέκταση ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ στην Πτολεμαΐδα. Το νέο κτίριο (περίπου 900τμ) του Εθν. Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), θα είναι σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης (nZEB). Οι νέες υποδομές θα εξυπηρετούν τις ανάγκες της μεταλιγνιτικής εποχής και τη διαμόρφωση βιώσιμου ενεργειακού μοντέλου μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος για την περιοχή. Έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής σε πεδία όπως οι τεχνολογίες Η2, η αποθήκευση ενέργειας, η αποκατάσταση εδαφών, η κυκλική οικονομία και τα έξυπνα κτίρια. Παράλληλα, προβλέπονται δραστηριότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων προσωπικού στις παραπάνω τεχνολογίες και δικτύωσης.
Προϋπολογισμός: 5 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2026
2. Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Πάρκο Όρλιακα. Πρόκειται για τη δημιουργία εκπαιδευτικής δομής στον Όρλιακα Γρεβενών, που θα εξυπηρετεί εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και άλλων επιστημονικών ιδρυμάτων της χώρας, της επιστημονικής και ερευνητικής κοινότητας και μαθητών α' βαθμιας και β΄ βαθμιας εκπαίδευσης. Περιλαμβάνει εκπαιδευτικό κέντρο, παρατηρητήριο μεγάλου τηλεσκοπίου, παρατηρητήριο τηλεσκοπίου επισκόπησης, υπαίθριες ελαφρές κατασκευές κ.α.
Προϋπολογισμός: 10 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2027
3. Επαρχιακή Οδός Καστοριάς – Πτολεμαΐδας, τμήμα ρέμα Κώτουρη – όρια Ν. Κοζάνης. Κατασκευή οδικού τμήματος 10,4χλμ, με σήραγγα στην Κλεισούρα (1.365μ), γέφυρα ρέματος Κώτουρη (34μ) και 4 διαβάσεις. Αποτελεί τμήμα της Εθνικής Οδού Καστοριάς – Πτολεμαΐδας. Συνδέει τους δύο κάθετους άξονες της Εγνατίας (Κρυσταλλοπηγή – Εγνατία και Νίκη Φλώρινας – Κοζάνη – όρια Ν. Λάρισας). Βελτιώνει την προσβασιμότητα και την την οδική ασφάλεια.
Προϋπολογισμός: 50 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2025
4. Κέντρα Κοινότητας με υποστήριξη Ρομά και περιφερειακές μονάδες. Τα Κέντρα Κοινότητας είναι δομές πρώτης υποδοχής, παροχής ολοκληρωμένης υποστήριξης στους κατοίκους του Δήμων, μέσα από την παροχή πλέγματος υπηρεσιών με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και την προώθηση στην απασχόληση.
Στη Δυτική Μακεδονία λειτουργούν 10 Κέντρα Κοινότητας: 3 Κέντρα με στέλεχος υποστήριξης Ρομά (ΥπΡ) και 2 Περιφερειακές Μονάδες, Κέντρα Κοινότητας Δήμων Εορδαίας (ΥπΡ), Γρεβενών, Καστοριάς (ΥπΡ και Περιφερειακή Μονάδα που εξυπηρετεί τον Δήμο Νεστορίου), Δεσκάτης, Σερβίων, Κοζάνης, Αμυνταίου, Βοΐου, Φλώρινας (ΥπΡ και Περιφερειακή Μονάδα που εξυπηρετεί τον Δήμο Πρεσπών) και Άργους Ορεστικού.
Προϋπολογισμός: 6 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2022-2027
Ήπειρος
1. Χρηματοδότηση ΟΧΕ για άλλες χωρικές Στρατηγικές - ΟΧΕ Αρχαίων Θεάτρων. Η Περιφέρεια στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή, έχει υιοθετήσει από την ΠΠ 14-20 την εφαρμογή ΟΧΕ. Η αρχή έγινε με την διασύνδεση τουρισμού και πολιτισμού μέσω της Πολιτιστικής Διαδρομής των Αρχαίων Θεάτρων. Στην τρέχουσα ΠΠ σχεδιάζεται η συνέχιση/επέκταση της ΟΧΕ και σε άλλους χώρους/ σημεία ενδιαφέροντος.
Εκπονείται εμπειρογνωμοσύνη για τον προσδιορισμό των περιοχών παρέμβασης, οι οποίες θα εμφανίζουν θεματική ή/και χωρική συνέχεια, με δυνατότητα αξιοποίησης πλουτοπαραγωγικών πόρων και ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών και πολιτιστικών πόρων, διαφοροποίησης εισοδημάτων, μέσω της Βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας και της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης, τοπικής παραγωγής και βιώσιμης τουριστικής δραστηριότητας με γνώμονα την αειφορία, η οποία εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2022.
Στην συνέχεια θα εκπονηθεί η Στρατηγική ΟΧΕ η οποία εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί στα μέσα του 2023 για να ξεκινήσει η προετοιμασία ωρίμανσης των έργων που θα αναδειχτούν.
Δεδομένου του απαιτούμενου χρόνου για την εξειδίκευση, έκδοση πρόσκλησης, ένταξη των πράξεων, διαγωνιστικής διαδικασίας εκτιμάται ότι η υλοποίηση των πρώτων παρεμβάσεων θα ξεκινήσει περί τα τέλη του 2024 και η ολοκλήρωση αυτών περί τα τέλη του 2026.
Προϋπολογισμός: 35.436.070 ευρώ Δημόσια Δαπάνη
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024-2026
2. Παράκαμψη Νικόπολης. Συγκοινωνιακά έργα ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου Νικόπολης Περιφέρειας Ηπείρου.
Προϋπολογισμός: 18 εκατ. ευρώ Δημόσια Δαπάνη (α' & β' φάση)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2022-2024
Σύμβαση: 4/2022
Διάρκεια υλοποίησης: 2 έτη
Θεσσαλία
1. Έργα ενίσχυσης ενεργειακής απόδοσης δημόσιων κτηρίων Θεσσαλίας. 29 ενεργοβόρα δημόσια κτίρια στη Θεσσαλία αναβαθμίζονται ενεργειακά. Είναι κτίρια σχολείων, διοίκησης και δικαστικά μέγαρα. Η ενεργειακή μελέτη και οι τεχνικές μελέτες είναι ολοκληρωμένες, σύμφωνα με τις απαιτήσεις ΚΕΝΑΚ. Στόχος, η συμβολή στην επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για Ενεργειακή Απόδοση. Η δράση συμβάλλει στο στόχο της Περιφέρειας, για μετάβαση προς μια οικονομία φιλική προς το περιβάλλον, καθώς η βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας παλαιών και ενεργοβόρων δημοσίων κτιρίων οδηγεί στη μείωση κατανάλωσης ενέργειας.
Τα αποτελέσματα αφορούν στη μείωση κατανάλωσης ενέργειας, στην παράλληλη μείωση εκπομπών CO2 μέσω βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και χρήσης ΑΠΕ.
Τα έργα αυτά έχουν ήδη αξιολογηθεί, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020, και ενταχθεί προς χρηματοδότηση (9/2021) και πρόκειται να αφαιρεθούν για να ενταχθούν στο "Θεσσαλία 2021-2027" για χρηματοδότηση και απόδοση αποτελεσμάτων. Από το σύνολο των έργων, εντοπίζονται:
- Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίου
Δικαστικού Μεγάρου Λάρισας, π/υ 4,1 εκατ. ευρώ, στο κέντρο της Λάρισας, ενεργειακής Κατηγορίας E που αναβαθμίζεται σε A+, κατασκευής 1972, 11.000τμ, στεγάζει το σύνολο των δικαστικών υπηρεσιών για τη Θεσσαλία.
Προβλεπόμενη ημ/νία ένταξης: 2023. Ολοκλήρωσης: 2025.
- Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίου
Δικαστικού Μεγάρου Καρδίτσας, π/υ 1,2 εκατ. ευρώ, στο κέντρο της Καρδίτσας, ενεργειακής Κατηγορίας Ε που αναβαθμίζεται σε Α+, κατασκευής 1954, στεγάζει τις δικαστικές υπηρεσίες Καρδίτσας.
Προβλεπόμενη ημ/νία ένταξης: 2023. Ολοκλήρωσης: 2025.
Προϋπολογισμός: 24,3 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2025
2. Έργα πράσινων σημείων σε Λάρισα και Βόλο. Τα μεγαλύτερα σε πληθυσμό αστικά κέντρα της Θεσσαλίας, κατασκευάζουν και εξοπλίζουν πράσινα σημεία, στο πλαίσιο των στόχων του ΕΣΔΑ/ΠΕΣΔΑ για αύξηση ποσοστού ανακύκλωσης απορριμμάτων και μείωση προς ταφή. Τα έργα αξιολογούνται για ένταξη στο πλαίσιο του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020, και θα μεταφερθούν στο "Θεσσαλία 2021-2027" για χρηματοδότηση και απόδοση αποτελεσμάτων.
Προϋπολογισμός: 3,3 εκατ ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 - β' εξάμηνο 2024
3. Κινητές Μονάδες Υγείας. Κάλυψη απομακρυσμένων περιοχών, έναντι υπηρεσιών α΄ βαθμιας υγείας, με χρηματοδότηση ΕΤΠΑ (π/υ 1 εκατ. ευρώ) και ΕΚΤ (π/υ 10 εκατ. ευρώ). Δράση του Υπουργείου Υγείας.
Προϋπολογισμός: 11 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2024
Στερεά Ελλάδα
1. Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ) Λεκάνης Απορροής Ασωπού για την περιβαλλοντική εξυγίανση της ευρύτερης περιοχής, τη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης των τοπικών κοινωνιών και την αναβάθμιση της τοπικής οικονομίας. Το Πρόγραμμα συμμετέχει στην ολοκληρωμένη παρέμβαση στην περιοχή της Λεκάνης Απορροής του Ασωπού, η οποία περιλαμβάνει την κινητοποίηση πόρων από διαφορετικά προγράμματα και χρηματοδοτικά μέσα και συνεπάγεται περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις σε εθνικό επίπεδο.
Προϋπολογισμός: 25.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 - 12/2027
2. Ολοκληρωμένη παρέμβαση για την ανασυγκρότηση των περιοχών της Εύβοιας που επλήγησαν από πυρκαγιές. Η ολοκληρωμένη παρέμβαση υλοποιείται στις περιοχές της Βόρειας και Κεντρικής Εύβοιας, στο πλαίσιο του εθνικού σχεδίου για την ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών, όπως αναφέρεται στην επιλογή των προτεραιοτήτων της ΠΣΤΕ κατά τη νέα προγραμματική περίοδο.
Προϋπολογισμός: 20.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 - 12/2027
3. Αναβάθμιση – ενίσχυση υποδομών και εξοπλισμού πρωτοβάθμιας υγείας, περιλαμβανομένου και του Εθνικού Κέντρου Αμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ). Το έργο επιδιώκει την κάλυψη σημαντικών αναγκών που καταγράφονται στην Περιφέρεια στον τομέα της Πρωτοβάθμιας Υγείας καθώς και εκσυγχρονισμού των μέσων μεταφοράς του ΕΚΑΒ, οι ανάγκες του οποίου δεν έχουν υποστηριχθεί χρηματοδοτικά για περίπου 20 έτη.
Προϋπολογισμός: 15.000.000 ευρώ (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ+)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 - 12/2027
Αττική
1. Βελτίωση της οδικής ασφάλειας της λεωφόρου Κηφισού με την ανακατασκευή της κεντρικής νησίδας. ;Η Λεωφόρος Κηφισού είναι ίσως το σημαντικότερο οδικό τμήμα στην Περιφέρεια Αττικής. Στόχος της παρέμβασης είναι η μείωση των οδικών τροχαίων ατυχημάτων, με βασικό γνώμονα τον προσδιορισμό και την ελαχιστοποίηση των παραγόντων που συμβάλλουν στην πρόκληση τους, αλλά και στην μείωση των συνέπειών τους (π.χ. θάνατοι και βαριοί τραυματισμοί).
2. Δημιουργία παραολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Ραφήνας σε οικόπεδο 65 στρεμμάτων που βρίσκεται στη Ραφήνα. Στόχος, η δημιουργία ενός Αθλητικού Κέντρου με αυξημένες δυνατότητες φιλοξενίας αθλητών ΑμεΑ.
3. Ποδηλατικός άξονας Φαληρικός Όρμος – Κηφισιά – Βόρειο τμήμα (Γκάζι – Κηφισιά). Το έργο αφορά στην κατασκευή του βόρειου τμήματος του ποδηλατόδρομου Φαλήρου - Κηφισιάς, του οποίου το πρώτο (νότιο) τμήμα χρηματοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Αττικής 2007-2013 και είναι σε λειτουργία. Ο ποδηλατόδρομος ανήκει σε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο διαδρομών ποδηλάτου μεγάλου μήκους, που απλώνεται στο λεκανοπέδιο.
4. Αποκατάσταση – επισκευή και αλλαγή χρήσης διατηρητέου κτίσματος πρώην Λυσσιατρείου – Δημιουργία επιχειρηματικότητας και καινοτομίας. Η νέα χρήση των ανακαινισµένων, πλέον, κτιρίων, θα αφορά στην ανάπτυξη και λειτουργία µιας σύγχρονης περιφερειακής υποδοµής Έρευνας και Καινοτοµίας και ειδικότερα ενός κέντρου Στήριξης Επιχειρηµατικότητας, για συγκεκριµένους τοµείς της Περιφερειακής Οικονοµίας, σε συνάφεια µε τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Αττικής, όπως θα προκύψει από ειδική µελέτη που θα εκπονήσει ο Αναπτυξιακός Οργανισµός της Περιφέρειας Αττικής.
Δυτική Ελλάδα
1. Ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων και υποδομών, με στόχο τη σταδιακή μετατροπή των δημόσιων υποδομών σε «πράσινες υποδομές» που θα ενισχύσουν το τοπικό οικοσύστημα δημιουργώντας προϋποθέσεις ευρείας ανταπόκρισης και των ιδιωτών ιδιοκτητών. Η δράση θα είναι ώριμη να ενεργοποιηθεί το α' τρίμηνο του 2023 και αναμένεται η ολοκλήρωση της το 2027.
Προϋπολογισμός: 27.625.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 3/2023 - 12/2027
2. Καινοτόμες μορφές κατανάλωσης, με στόχο να ενθαρρυνθεί η ίδρυση και λειτουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων, δίνοντας τη δυνατότητα να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή ένδεια, να ενισχυθεί η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, υποστηρίζοντας την πράσινη μετάβαση στην Δυτική Ελλάδα. Η δράση βρίσκεται σε στάδιο ωρίμανσης και αναμένεται να ενεργοποιηθεί το α' τρίμηνο του 2023, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028.
Προϋπολογισμός: 17.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 3/2023 - 12/2028
3. Εκσυγχρονισμός και βελτίωση υποδομών παιδικής φροντίδας. Επιδίωξη αποτελεί η ενίσχυση και ο εκσυγχρονισμός υποδομών νηπιακής – παιδικής φροντίδας, λαμβάνοντας υπόψη την πρωτοβουλία «Ευρωπαϊκή εγγύηση για το παιδί». Η δράση αναμένεται να ωριμάσει στο α΄ εξάμηνο του 2023, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026.
Προϋπολογισμός: 11.050.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 3/2023 - 12/2026
4. Ανάπτυξη και ενδυνάμωση διεπιστημονικών συμβουλευτικών και υποστηρικτικών δομών και μαθησιακής υποστήριξης σε ειδικές ομάδες μαθητών, με στόχευση την συμπερίληψη στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η δράση αναμένεται να ενεργοποιηθεί το β΄ εξάμηνο του 2022, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029.
Προϋπολογισμός: 21.670.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 12/2022 - 12/2029
Πελοπόννησος
1. Δημιουργία Περιφερειακού Κέντρου παρακολούθησης δεδομένων κλιματικής αλλαγής. Η Πελοπόννησος αντιμετωπίζει, ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, την αύξηση της συχνότητας εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων, που δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους. Με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, προτείνεται η δημιουργία ενός ερευνητικού επιχειρησιακού μηχανισμού για την παρακολούθηση και προσαρμογή στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ο μηχανισμός, αποτελώντας φυσιολογική επέκταση των συμπερασμάτων του ΠεΣΠΚΑ Πελοποννήσου που εκπονήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, στοχεύει στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών κλιματικών προκλήσεων, με σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, την ενίσχυση της ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Εκτιμώμενη έναρξη υλοποίησης: 6/2023
2. Κατασκευή ή/και βελτίωση υποδομών συλλογής και επεξεργασίας αστικών λυμάτων. Η διαχείριση της παραγώμενης από τις ΕΕΛ λυµατολάσπης αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας για την προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία των πολιτών. Οι ΕΕΛ που λειτουργούν στην Πελοπόννησο εφαρμόζουν μεθόδους και τεχνικές διαχείρισης βασιζόμενες κυρίως στην αποδόμηση των οργανικών ουσιών αυτής, την αφυδάτωση, ξήρανση και διάθεση του τελικού υπολείμματος. Αποτελεί στρατηγικής σημασίας ζήτημα η διαχείριση της λυματολάσπης, στη βάση των πλέον πρόσφατων τεχνολογικών εφαρμογών διαχείρισης και στη βάση παραγωγής λυματολάσπης διαφορετικής σύνθεσης και φορτίου, με στόχο την ορθότερη περιβαλλοντικά διαχείρισή της, μείωση του κόστους διαχείρισης και διάθεσης του τελικού υπολείμματος.
Εκτιμώμενη έναρξη υλοποίησης: 1/2024
3. Βελτίωση της πρόσβασης των ΑμεΑ σε υποδομές και υπηρεσίες. Οι δράσεις άρσης των εμποδίων και βελτίωσης της πρόσβασης σε υποδομές και υπηρεσίες στην εκπαίδευση, κατάρτιση και εργασιακή ένταξη των ΑμεΑ, είναι στρατηγικής σημασίας, διότι συνεισφέρουν στην επίτευξη, τόσο του οράματος της Περιφέρειας για κοινωνική συνοχή, όσο και των κύριων στρατηγικών προτεραιοτήτων του ΣΠ4 και τροφοδοτούνται από τις εθνικές στρατηγικές, μέσω των οποίων προωθείται η εφαρμογή των απαιτήσεων της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ, την οποία η Ελλάδα κύρωσε με τον ν. 4074/12, στοχεύοντας στην πλήρη και ισότιμη ένταξη των ατόμων με αναπηρία στις κοινότητες που διαβιούν.
Εκτιμώμενη έναρξη υλοποίησης: 1/2023
Ιόνια Νησιά
1. Έρευνα, χαρτογράφηση, παρακολούθηση θαλάσσιων γεωλογικών, περιβαλλοντικών και ανθρωπογενών κινδύνων στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 - 2027
2. Κτίριο Τμήματος Μουσικών Σπουδών Ιονίου Πανεπιστημίου.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2021 - 2025
Βόρειο Αιγαίο
1. Βελτίωση της κινητικότητας και της λειτουργικότητας των δύο αστικών κέντρων της Περιφέρειας, στο πλαίσιο των χωρικών στρατηγικών βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, που αφορά σε συνδυασμό διαφόρων παρεμβάσεων όπως αστικές συγκοινωνίες, υποδομές ποδηλασίας, ηλεκτροκίνηση, αναπλάσεις δημόσιων ανοικτών χώρων και με μέτρα ενεργειακής απόδοσης και στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Περιφέρειας, Μυτιλήνη και Χίο.
Προϋπολογισμός: 40 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 - 2027
2. Παράκαμψη Πυθαγορείου στο νησί της Σάμου, οδικό έργο.
Προϋπολογισμός: 12 εκατ. ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 - 2025
Νότιο Αιγαίο
1. Έργα μεταφοράς, επεξεργασία και διάθεσης λυμάτων οικισμών Αφάντου, Αρχαγγέλου και Λάρδου Ρόδου
Προετοιμάζεται η δημοσιοποίηση πρόσκλησης στο πλαίσιο της οποίας θα υποβληθούν τα έργα για αξιολόγηση και ένταξη στο Πρόγραμμα.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 1/2026 - 12/2029.
2. Ενεργειακή αναβάθμιση Γενικού Νοσοκομείου Σύρου
Το έργο βρίσκεται σε στάδιο υλοποίησης.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2021 - 12/2026.
3. Επέκταση Νοσοκομείου - Κέντρου Υγείας Νάξου
Το έργο εντάχθηκε και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Εξετάζεται η δυνατότητα αντικατάστασης της φάσης που είχε προγραμματιστεί ως έργο στρατηγικής σημασίας με νέα φάση.
4. Αναβάθμιση υποδομών Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Ρόδο
Λόγω εμπλοκής στη διαδικασία ανάθεσης των απαιτούμενων μελετών και προβλημάτων στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των εγκαταστάσεων που δε θα επιτρέψουν την ολοκλήρωση του εντός της προγραμματικής περιόδου στο Σχέδιο 1ης Αναθεώρησης του Προγράμματος έχει προταθεί η αντικατάσταση του έργου με το έργο «Κατασκευή νέου τεχνικού γεφύρωσης ποταμού Γαδουρά επί της Εθνικής Οδού Ρόδου – Λίνδου», το οποίο έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 9/2023 - 9/2029.
5. Κέντρα Κοινότητας και Δομές αντιμετώπισης της φτώχειας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου
Μέσα από τη δράση χρηματοδοτούνται 17 δομές που αφορούν σε 14 Κέντρα Κοινότητας, 2 Κοινωνικά Φαρμακεία και 1 Δομή Συσσιτίου και βρίσκονται σε στάδιο λειτουργίας εκτός από το Κέντρο Κοινότητας Μυκόνου που εντάχθηκε πρόσφατα.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 9/2023 - 9/2029.
6. Προώθηση / υποστήριξη παιδιών για την ένταξή τους στην προσχολική εκπαίδευση καθώς και την πρόσβαση παιδιών σχολικής ηλικίας, εφήβων και ατόμων με αναπηρία σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης
Η πράξη βρίσκεται σε στάδιο υλοποίησης.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 9/2023 - 7/2026.
Κρήτη
Από τα έργα που έχουν συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό του Προγράμματος «Κρήτη», τα επιλεχθέντα ως έργα στρατηγικής σημασίας ικανοποιούν τα παρακάτω κριτήρια:
- Έργα με σημαντική συμβολή στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα
- Έργα με σημαντική συμβολή στην απασχόληση, την ανάπτυξη και την συνοχή
- Έργα σημαντικά για την περιφερειακή και τοπική οικονομία
- Εμβληματικά έργα λόγω μεγέθους / συμμετοχής στο Πρόγραμμα.
1. Ανάπλαση ανατολικής τάφρου ενετικών οχυρώσεων παλιάς πόλης Χανίων
Δικαιούχος: Δήμος Χανίων
Προϋπολογισμός: 5.000.000 ευρώ (συνολικό κόστος έργου)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
2. Αποκατάσταση - επανάχρηση Μεγάρου Κοθρή
Δικαιούχος: Δήμος Ηρακλείου
Προϋπολογισμός: 6.000.000 ευρώ (συνολικό κόστος έργου με ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2025 - 2029
3. Επεμβάσεις βελτίωσης οδικής ασφάλειας περιφερειακού οδικού δικτύου
Δικαιούχος: Περιφέρεια Κρήτης
Προϋπολογισμός: 25.000.000 ευρώ (συνολικό κόστος έργου με ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
4. Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου
Δικαιούχος: Υπουργείο Πολιτισμού
Προϋπολογισμός: 6.000.000 ευρώ (συνολικό κόστος έργου)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2029
5. Δίκτυα αποχέτευσης και εγκατάσταση επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων των παραλιακών οικισμών Κουτσουρά Μακρύ Γιαλού Δήμου Ιεράπετρας και Ανάληψης Δήμου Σητείας ΠΕ Λασιθίου.
Δικαιούχος: Δήμος Ιεράπετρας
Προϋπολογισμός: 9.000.000 ευρώ (συνολικό κόστος έργου με ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2022 - 2027
Τομεακά Προγράμματα
Ανταγωνιστικότητα
1. "Ερευνώ - Δημιουργώ - Καινοτομώ"
Κατηγορία Δράσης: 1.1.2 Διασύνδεση επιχειρήσεων με ερευνητικά κέντρα / συνεργατικοί μηχανισμοί
Προϋπολογισμός: 376.200.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 4ο τρίμηνο 2022
2. Equifund
Κατηγορία Δράσης: 3.1.1 Ενίσχυση με κεφάλαιο σποράς επιχειρηματικών πρωτοβουλιών (συμπεριλαμβανομένου αυτών από ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις) και στήριξη έργων ίδρυσης και αρχικής ανάπτυξης επιχειρήσεων, με τη συνεργασία χρηματοδοτικών οργανισμών, όπως τράπεζες, επιχειρηματικά κεφάλαια και επιχειρηματικοί άγγελοι και
Κατηγορία Δράσης: 3.2.2 Ταμείο (Μηχανισμός) Κεφαλαιακής Συμμετοχής για την Ανάπτυξη: Κεφάλαιο επιχειρηματικού κινδύνου σε μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε ΜμΕ κυρίως κατά τα στάδια επέκτασης και ανάπτυξης
Προϋπολογισμός: 250.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 1ο τρίμηνο 2023
3. Πράσινο Ταμείο για την αειφόρο ανάπτυξη
Κατηγορία Δράσης: 3.3.3 Πράσινο Ταμείο
Προϋπολογισμός: 200.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 1ο τρίμηνο 2023
Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή
1. Παρατηρητήριο ισότητας των φύλων και δημογραφικής πολιτικής
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
2. Νταντάδες της γειτονιάς
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
3. Ανοιχτά Προγράμματα ένταξης μακροχρόνιων ανέργων και γυναικών στην αγορά εργασίας
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
4. Πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας και ελληνικού πολιτισμούσε δικαιούχους διεθνούς προστασίας με στόχο την ενίσχυση της ενταξιακής τους διαδικασίας.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
5. Υποστήριξη εργαστηρίων δεξιοτήτων για μαθητές σε όλες τις βαθμίδες α΄ βαθμιας και β΄ βαθμιας εκπαίδευσης
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
6. Συμπεριληπτική εκπαίδευση για μαθητές με αναπηρία. Προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος στην κατεύθυνση της πλήρους ανάπτυξης της ενταξιακής εκπαίδευσης (inclusive education). Ανάπτυξη κριτηρίων αξιολόγησης και οδηγών ένταξης.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
7. Λειτουργία Γραφείων Επαγγελματικής Ανάπτυξης & Σταδιοδρομίας (ΓΕΑΣ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 - 2027
8. Προγράμματα υποστήριξης και ενίσχυσης της νεανικής επιχειρηματικότητας με έμφαση στη
ψηφιακή, πράσινη και γαλάζια οικονομία και σε τομείς υψηλής αναπτυξιακής αιχμής.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 - 2027
9. Εφαρμογή Μαθητείας (μεταλυκειακό έτος ΕΠΑΛ) νέων έως 29 ετών.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 - 2027
10. Επιδότηση νέων θέσεων εργασίας για 35.000 νέους χωρίς προηγούμενη εργασιακή εμπειρία – Α΄ ένσημο.
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2022 - 2023
Ψηφιακός Μετασχηματισμός
1. Εκσυγχρονισμός του ΟΠΣ του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και αναβάθμιση ψηφιακών υπηρεσιών. Αφορά σε σύστημα βασισμένο στη γνώση για την υποστήριξη των επιχειρησιακών διαδικασιών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογικά μεθόδων (οντολογίες, μοντέλα μηχανικής μάθησης) και την αξιοποίηση του υφιστάμενου και δημιουργούμενου ψηφιοποιημένου νομικού υλικού.
Προϋπολογισμός: 7.744.388 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: Έργο ενταγμένο, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.
2. Ψηφιακή αναβάθμιση Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Διοικητικής Δικαιοσύνης (ΟΣΔΔΥ ΔΔ). Αφορά στην αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων και ανοικτών προτύπων για την προσαρμογή στις θεσμικές μεταβολές και τη βελτίωση της ταχύτητας απονομής και της λειτουργίας της Διοικητικής Δικαιοσύνης.
Προϋπολογισμός: 7.935.076 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: Έργο ενταγμένο, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2024.
3. Νέο ενοποιημένο ΟΠΣ φορολογίας. Αφορά στο νέο ολοκληρωμένο και ενοποιημένο πληροφοριακό σύστημα φορολογίας, που θα ενσωματώνει τη λειτουργικότητα των συστημάτων της ΑΑΔΕ, ΟΠΣ Φορολογίας TAXIS, περιβάλλον παροχής ψηφιακών υπηρεσιών προς τους φορολογούμενους (TAXISnet) και υποστήριξης των φορολογικών ελέγχων (ELENXIS). Σε συνεργασία με την Συντονιστική Επιτροπή του Ταμείου Ανάκαμψης, θα υλοποιηθεί με κοινή χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ 2021-2027, σε ποσοστό 50%-50%.
Προϋπολογισμός: 35.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: Η φάση του έργου ΕΣΠΑ θα ξεκινήσει μετά το 2025.
4. Ανάπτυξη υποδομών υπερυψηλής ευρυζωνικότητας (UltraFast Broadband - UFBB). Αφορά στην ανάπτυξη δικτύου ευρυζωνικών υποδομών VHC, για διαδικτυακή σύνδεση τουλάχιστον 100Mbps και δυνατότητα αναβάθμισης σε 1 Gbps. Θα υλοποιηθεί με ΣΔΙΤ.
Η β΄ φάση που θα υλοποιηθεί στο Πρόγραμμα "Ψηφιακός Μετασχηματισμός" (περίπου 63% του συνολικού έργου), περιλαμβάνει την ανάπτυξη δικτύου VHC σε 445.062 κατοικίες και 64.165 επιχειρήσεις.
Προϋπολογισμός: 119.700.000 ευρώ - Β' φάση (phasing)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023-2025
5. Ψηφιακός Συμπαραστάτης. Αφορά στην παροχή υπηρεσιών ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης και ενημέρωσης για την αύξηση του ρυθμού μετάβασης των πολιτών από τα φυσικά σημεία εξυπηρέτησής τους (ΚΕΠ) στην ηλεκτρονική πύλη gov.gr.
Προϋπολογισμός: 15.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 – 2024
Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή
1. Ενεργειακή Απόδοση Κτιριακού Αποθέματος
Για την επίτευξη του ειδικού στόχου της προώθησης μέτρων ενεργειακής απόδοσης και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα υποστηριχθεί από το ΠΕΚΑ 21-27 ένα πλέγμα δράσεων όπως:
- Δράση ανακαίνισης και λειτουργικής επανένταξης ιδιωτικών κτιρίων με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα και ταυτόχρονα μεγάλη αρχιτεκτονική αξία (πρόγραμμα ΔΙΑΤΗΡΩ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ) που θα στοχεύει σε τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας ανακαίνιση ή σε τουλάχιστον 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και σε κάθε περίπτωση με την αναβάθμιση σε 2 ενεργειακές κλάσεις. Το πρόγραμμα ΔΙΑΤΗΡΩ θα αφορά σε παρεμβάσεις τόσο σε χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα ιδιωτικά κτίρια ή/και μνημεία ή ιστορικά κτήρια εντός ιστορικών τόπων και παραδοσιακών οικισμών, όσο και σε κτίρια που δεν έχουν ακόμα χαρακτηριστεί ως διατηρητέα ή μνημεία, αλλά φέρουν αρχιτεκτονικά στοιχεία που χρήζουν προστασίας, π.χ. μεσοπολεμικές πολυκατοικίες. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού θα υπάρξει προτεραιοποίηση έργων από τον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ, βασιζόμενη σε καθαρά κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία θα διαμορφώσουν τα ποσοστά επιδότησης (μεθοδολογία παρόμοια με το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ) των ιδιωτικών κτιρίων. Παράλληλα θα είναι υποχρεωτική η αυστηρή τήρηση των αρχιτεκτονικών και αισθητικών απαιτήσεων ανακαίνισης των κτιρίων, όπως ορίζονται από τα ΠΔ χαρακτηρισμού τους. Στην υλοποίηση αυτών των δράσεων καθοριστική θα είναι η συμβολή του Υπουργείου Πολιτισμού.
- Δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις του τριτογενούς (συμπεριλαμβανομένων των τουριστικών καταλυμάτων) και δευτερογενούς τομέα που αφορούν σε κτιριακές υποδομές (κέλυφος και συστήματα), συστήματα αυτοπαραγωγής και διανομής ενέργειας (ηλεκτρικής και θερμικής). Οι δράσεις θα στοχεύουν σε τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας ανακαίνιση ή σε τουλάχιστον 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
- Δράσεις βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων κατοικιών (Πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ). Το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» αφορά δράσεις για την υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες, δίνοντας έμφαση στη στήριξη των φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων και η επιλογή των δικαιούχων γίνεται με βάση κριτήρια που σχετίζονται με την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης της πρότασης και κοινωνικοοικονομικά κριτήρια. Οι παρεμβάσεις και ο ενεργειακός στόχος του κάθε έργου καθορίζονται από την ex ante ενεργειακή επιθεώρηση.
- Δράσεις Ενεργειακής αναβάθμισης
- δημοσίων κτιρίων (μεγάλα δημόσια κτίρια, κτίρια κεντρικής διοίκησης, δημαρχεία, κ.α.), καθώς και
- έργα ανακαίνισης και λειτουργικής επανένταξης κτιρίων του Δημοσίου (ΔΙΑΤΗΡΩ ΔΗΜΟΣΙΟΥ) με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα και ταυτόχρονα μεγάλη αρχιτεκτονική αξία που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα που θα στοχεύουν σε τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας ανακαίνιση ή/και τουλάχιστον 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου,
- δράσεις ολοκλήρωσης ενεργειακών αναβαθμίσεων σε νοσοκομεία (από τμηματοποιημένα έργα του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-2020).
Προϋπολογισμός: 520.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2024 – 12/2027.
2. Αντιπλημμυρική θωράκιση της χώρας.
Για την επίτευξη του ειδικού στόχου της προώθησης της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης του κινδύνου καταστροφών και της ανθεκτικότητας, υλοποιούνται δράσεις αντιπλημμυρικής προστασίας. Πρόκειται για νέα έργα διευθέτησης ρεμάτων και χειμάρρων σύμφωνα με τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, ολοκλήρωση τμηματοποιημένων αντιπλημμυρικών έργων του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ καθώς και έργα προστασίας από τις κατολισθήσεις.
Τα αναμενόμενα οφέλη από την επίτευξη των παρεμβάσεων αντιπλημμυρικής προστασίας, εστιάζονται αφενός μεν στην κατανόηση και συστηματική παρακολούθηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής στη χώρα, αφετέρου δε στην πρόληψη αλλά και την εξίσου αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με το κλίμα.Με τον τρόπο αυτό η χώρα θα είναι σε θέση να αναλάβει την πρώιμη δράση, δηλαδή την υιοθέτηση προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, θα κατανοηθεί το φαινόμενο μέσω ολοκληρωμένης κλιματικής έρευνας και θα μπορεί να επιτευχθεί συντονισμός συνεκτικών πολιτικών και μέτρων προσαρμογής.
Εκτιμώμενος Προϋπολογισμός: 520.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό Χρονοδιάγραμμα: 2024 – 2026.
3. Ολοκλήρωση Οικολογικού Πάρκου στον Φαληρικό όρμο
Ο Φαληρικός Όρμος έχει λειτουργήσει γεωγραφικά και ιστορικά, ως η ανοιχτή πύλη της Αθήνας προς τη θάλασσα. Για το λόγο αυτό στο ΠΕΚΑ έχει περιληφθεί η ολοκλήρωση της ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου με την δημιουργία και ανάπτυξη ενός Μητροπολιτικού Πάρκου που θα προσφέρει ελεύθερη και χωρίς περιορισμούς πρόσβαση σε όλους τους πολίτες, βελτιωμένη ποιότητα ζωής στους κάτοικους και στους επισκέπτες και ευκαιρίες για νέες δραστηριότητες.
Πρόκειται για ένα έργο πνοής που εστιάζει στην αειφορία, και επιδιώκει να εξασφαλίσει διέξοδο της πόλης προς τη θάλασσα και απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών σε ένα Μεσογειακό Τοπίο. Το έργο στοχεύει σε πολύπλευρα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, σε συμβατότητα με τα υπό ανάπτυξη έργα στο παράκτιο μέτωπο της Αττικής, από το Φάληρο έως το Σούνιο.
Το έργο περιλαμβάνει δράσεις που αφορούν στην ανάπτυξη δημόσιων χώρων, στην δημιουργία χώρων πρασίνου και εγκαταστάσεων αναψυχής και στην εφαρμογή ενός στρατηγικού σχεδίου με βάση τις αρχές της νέας Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας του New Bauhaus, δηλαδή τη Βιωσιμότητα, την Αισθητική και τη Συμπερίληψη. Ειδικότερα οι δράσεις εστιάζουν στην διασφάλιση της απρόσκοπτης και αρμονικής συνέχειας της πόλης, στη βέλτιστη σύνδεση της παράκτιας ζώνης με το υπερτοπικό δίκτυο, αλλά και στην λειτουργική και αισθητική σύνδεση της παραλιακής ζώνης του Φαληρικού Όρμου με το πάρκο του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, την Καστέλα και τον Πειραιά.
Το έργο προάγει την προσβασιμότητα, καθώς, μέσω της ανάπτυξης ήπιων διαδρομών μεταφοράς, χωροθετεί τις κεντρικές λειτουργίες της πόλης στο θαλάσσιο μέτωπο και καθίσταται ως ένα έργο βιώσιμο που βελτιώνει την ποιότητα ζωής των πολιτών και μετριάζει τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή.
Εκτιμώμενος Προϋπολογισμός: 369.255.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 12/2025 – 12/2027.
4. Προσαρμογή των υφιστάμενων ή / και των εν εξελίξει Μονάδων Μηχανικής – Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΕΑ) ή/και η δημιουργία νέων Μονάδων.
Ο ειδικός στόχος για την προαγωγή της μετάβασης σε κυκλική οικονομία και σε αποδοτική ως προς τους πόρους οικονομία συνδράμει την χώρα να πετύχει τους στόχους της κυκλικής οικονομίας και να συμμορφωθεί με το κοινοτικό κεκτημένο σε ό,τι ειδικότερα αφορά τα ποσοστά ανακύκλωσης των στερέων αποβλήτων (60% το 2030 και 65% το 2035) και της εκτροπής από την ταφή.
Οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν, μεταξύ άλλων, μέσω της χρηματοδότησης σύγχρονων Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης (ΜΑΑ) που δέχονται και επεξεργάζονται πρωτίστως αστικά απόβλητα που συλλέγονται χωριστά, με σκοπό την ανάκτηση υλικών μέσω μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας.
Ο σχεδιασμός των Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης (ΜΑΑ) αποσκοπεί στην σταδιακά αυξανόμενη εισροή διακριτών ρευμάτων (προδιαλεγμένα ανακυκλώσιμα απόβλητα και βιοαπόβλητα) στις μονάδες με παράλληλη μείωση των υπολειπόμενων αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή. Οι ποσότητες των ανωτέρω αποβλήτων καθορίζονται ex ante και για όλη την περίοδο λειτουργίας των μονάδων. Επίσης κατά τον σχεδιασμό των ΜΑΑ θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η δυναμικότητα των υφιστάμενων ΜΕΒΑ, για την αποφυγή πλεονάζουσας δυναμικότητας των ΜΑΑ. Η διαστασιολόγηση και ο σχεδιασμός των ΜΑΑ και ΜΕΒΑ με σκοπό την επίτευξη των στόχων θα γίνεται σε επίπεδο ΠΕΣΔΑ και σε επίπεδο εγκατάστασης.
Οι μονάδες ΜΑΑ θα χρηματοδοτούνται με αναλογική μέθοδο (pro-rata), στη βάση των εισερχόμενων ποσοτήτων των χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων στην μονάδα στο σύνολο του κύκλου ζωής της. Η μεθοδολογία υπολογισμού της pro-rata χρηματοδότησης καθορίζεται σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Jaspers.
Η χρηματοδότηση των επενδύσεων (ΜΕΑ και ΜΕΒΑ) με τους ισχύοντες κανόνες, θα πρέπει να συνοδεύονται, υποχρεωτικά, με την ανάπτυξη και υλοποίηση παράλληλου και συμπληρωματικού προγράμματος διαλογής στην πηγή διακριτών ρευμάτων. Αυτή η υποχρέωση θα ενσωματώνεται στις αντίστοιχες Προσκλήσεις.
Όλες οι δράσεις πρέπει να αποτελούν μέρος μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, να συνάδουν με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της κάθε περιφέρειας και να επικυρωθούν από τον ΦΟΔΣΑ, βάσει ανάλυσης κόστους-οφέλους του ΠΕΣΔΑ (από συλλογή έως επεξεργασία και διάθεση), ανάλυσης επιλογών, εκτίμησης λειτουργικότητας και βιωσιμότητας. Επιπλέον, για τον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής, οι δράσεις πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αρχές «ο ρυπαίνων πληρώνει» και «Πληρώνω όσο πετάω» καθώς και το θεσμοθετημένο τέλος ταφής.
Προϋπόθεση για την χρηματοδότηση των ΜΑΑ και ΜΕΒΑ αποτελεί η υποβολή, στη Διαχειριστική Αρχή και πριν την ένταξη του έργου, προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ ΦοΔΣΑ και εξυπηρετούμενων Δήμων για τις εισερχόμενες δεσμευτικές ποσότητες /σε διακριτά ρεύματα (διαλογή στην πηγή) και τη συμμετοχή τους στην επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης κάθε ΠΕΣΔΑ με ενδιάμεσα χρονικά ορόσημα. Η προγραμματική συμφωνία θα αποτελεί παράρτημα της εγκριτικής απόφασης χρηματοδότησης.
Προϋπολογισμός: 632.500.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 – 2027
5. Πρωτοβουλία "GR-eco Islands"
Το Πρόγραμμα ΠΕΚΑ 2021-2027 θα διαχειριστεί την υλοποίηση των δράσεων του Αναπτυξιακού Στρατηγικού Πλαισίου για τα ελληνικά νησιά “GR-eco Islands”, όπως θεσπίστηκε στον Κλιματικό Νόμο (ν. 4936/2022).
Η εν λόγω πρωτοβουλία προσβλέπει στην αξιοποίηση της συσσωρευμένης διεθνούς εμπειρίας, ώστε, ακολουθώντας βέλτιστες πρακτικές, να προτάξει ένα ολιστικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά νησιά και τη δημιουργία ενός ενάρετου κύκλου αειφόρου ανάπτυξης στον ελληνικό νησιωτικό χώρο.
Η πρωτοβουλία επικεντρώνεται στην ολοκληρωμένη μετάβαση των νησιών της χώρας προς την κλιματική ουδετερότητα με παράλληλη τόνωση των τοπικών οικονομιών, με προτεραιότητα σε αυτά με το μικρότερο πληθυσμό, τα πιο απομακρυσμένα ή/και χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα. Έτσι η οικονομική τους ανάπτυξη επιχειρείται να διασυνδεθεί άμεσα με την αξιοποίηση της πράσινης ενέργειας διασφαλίζοντας έτσι την ενεργειακή τους αυτάρκεια, με την αειφορική διαχείριση των περιβαλλοντικών πόρων, την κυκλική οικονομία, κ.ο.κ.. Οι βασικοί τομείς παρέμβασης θα περιλαμβάνουν την ενέργεια, την κυκλική οικονομία, το περιβάλλον, το ψηφιακό μετασχηματισμό των νησιών, τη συνδεσιμότητα καθώς και τον τουρισμό.
Η διασφάλιση της συνοχής του προγραμματισμού θα εξασφαλιστεί με την ενεργοποίηση ενός πλαισίου συντονισμού / διακυβέρνησης που θα υποστηρίξει την εφαρμογή της γενικότερης στρατηγικής με συμμετοχή όλων των συναρμόδιων φορέων. Έχει συσταθεί Επιτροπή Καθοδήγησης (Steering Committee) η οποία θα αποτελείται από τους Γενικούς Γραμματείς των συναρμόδιων Υπουργείων, τον Ειδικό Γραμματέα διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ-ΤΣ και τους αρμόδιους Περιφερειάρχες, καθώς και Επιτροπή Συντονισμού και υποστήριξής της. Ο σχεδιασμός θα βασίζεται σε bottom up προσέγγιση με αποδοχή της στρατηγικής από τοπικές κοινωνίες και διαμόρφωση ειδικών δράσεων ανά νησί.
Οι διαθέσιμοι πόροι του ΠΕΚΑ 2021-2027 για την Πρωτοβουλία αυτή ανέρχονται σε 100 εκ.€ Δημόσιας Δαπάνης. Στη δράση αυτή θα συμβάλλουν χρηματοδοτικά και το Πρόγραμμα ΔΑΜ, καθώς και τα ΠΕΠ.
Η στρατηγική των GR-eco islands αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για τη νησιωτική Ελλάδα να συνταχθεί συνολικά με τις Ευρωπαϊκές και εθνικές επιταγές για τον περιορισμό των ρύπων και την αειφόρο ανάπτυξη, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία στη βάση ενός συγκεκριμένου προγράμματος.
Προϋπολογισμός: 100.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 – 2026.
6. Δημιουργία ποδηλατικών διαδρόμων και δικτύου τους.
Για την υλοποίηση του ειδικού στόχου της προώθησης βιώσιμης, πολυτροπικής αστικής κινητικότητας, ως μέρος της μετάβασης σε μία οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, στο πρόγραμμα έχουν περιληφθεί δράσεις για τη δημιουργία ποδηλατοδρόμων και δικτύου ποδηλατοδρόμων.
Οι διαδρομές αφορούν κυρίως στις μητροπολιτικές περιοχές Αθήνας, Θεσσαλονίκης και μεγάλων αστικών κέντρων με πληθυσμό πάνω από 100.000 κατοίκους.
Ως παράδειγμα, για την ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή των Αθηνών, θα υποστηριχθεί η δημιουργία ποδηλατικών διαδρομών ως εξής :
Ποδηλατικός διάδρομος « Κατεχάκη – Γουδί – Ζωγράφου – Ευαγγελισμός». Αφορά σε διαδρομή μήκους 10 χλμ, μορφής «πέταλο» που ξεκινάει από τον σταθμό μετρό Κατεχάκη και διατρέχει το Πάρκο Γουδί, την Πολυτεχνειούπολη, την Πανεπιστημιούπολη, το πάρκο Ιλίσια και καταλήγει στο σταθμό μετρό Ευαγγελισμός, προσφέροντας τη δυνατότητα στους πολίτες να μετακινηθεί μεταξύ των campus Πολυτεχνειούπολης και Πανεπιστημιούπολης με τους σταθμούς μετρό Κατεχάκη και Ευαγγελισμός, διαμέσου μεγάλων χώρων πρασίνου, μιας σπάνιας στο εσωτερικό της πρωτεύουσας διαδρομής ποδηλάτου, σε συνθήκες καθαρού αέρα, ησυχίας και πρασίνου, συνδυάζοντας και την μετακίνηση δια μέσου του ποδηλατόδρομου της Πολυτεχνειούπολης, μήκους περίπου 4 χλμ., που είναι μια εξαιρετική υποδομή για ποδήλατο
Ποδηλατικός διάδρομος «Αγ. Ανάργυροι – Λαύριο – Σούνιο». Αφορά σε διαδρομή διπλού ποδηλατικού διαδρόμου μεταξύ Αγ. Αναργύρων και Λαυρίου, που θα αναπτύσσεται σε συνολικό μήκος 62,5 χλμ., εντός (αστικό τμήμα) και εκτός λεκανοπεδίου (υπεραστικό τμήμα). Ο διπλός διάδρομος αξιοποιεί το εύρος απαλλοτρίωσης της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής Λαυρίου, που λειτούργησε για τη μεταφορά στην Αθήνα μεταλλεύματος (από τα ορυχεία Λαυρίου), εμπορευμάτων και επιβατών από το 1885 μέχρι το 1962, όταν διακόπηκε λόγω της κατασκευής της εθνικής οδού Αθήνας – Θεσσαλονίκης. Διέρχεται από 14 δήμους με πλάτος που κυμαίνεται από 6 έως 9μ και σήμερα ανήκει στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου.
Τα ανωτέρω εναρμονίζονται απολύτως με την Εθνική Στρατηγική για το ποδήλατο για την περίοδο 2020 – 2030 που ολοκληρώνεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να ενισχυθεί η χρήση του ποδηλάτου -που αποτελεί βασικό πυλώνα της βιώσιμης κινητικότητας μαζί με τη δημόσια συγκοινωνία και το περπάτημα- αφενός για τη βελτίωση της υγείας των πολιτών, τη μείωση αέριων ρύπων και θορύβου και αφετέρου για την ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών του δημόσιου χώρου των πόλεων και οικισμών της χώρας και αφετέρου με τον σχεδιασμό των μεγάλων δήμων όπως αυτός αποτυπώνεται στα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) που εκπονούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην εθνική νομοθεσία (Ν. 4784/2021) και την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα της Αστικής Κινητικότητας (ELTIS, n.d.).
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των υποδομών θα λαμβάνει υπόψη όλους τους κανόνες ασφάλειας της κυκλοφορίας (διακριτή όδευση, οριζόντια και κατακόρυφη σήμανση, σηματοδότηση, σημεία στάσης κλπ) και η συμμόρφωση σε αυτόν θα αποτελεί βασικό κριτήριο επιλογής των προς χρηματοδότηση πράξεων.
Προϋπολογισμός: 32.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2024 – 6/2027.
7. Πιλοτικά Ολιστικά Προγράμματα διαχείρισης Υδατικών Πόρων (Ρέθυμνο, Κορινθιακός και Σαρωνικός Κόλπος, Αλεξανδρούπολη και Κασσάνδρα)
Ανάμεσα στους στόχους του Προγράμματος «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» του ΕΣΠΑ 2021-2027 είναι η προώθηση της ολιστικής προσέγγισης στη διαχείριση των υδατικών πόρων, μια πρωτοβουλία που έχει τη φιλοδοξία να προωθήσει μια αλλαγή παραδείγματος στον σχεδιασμό και την προετοιμασία έργων στον τομέα των υδάτων.
Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν παρεμβάσεις με τις οποίες αντιμετωπίζεται με ολοκληρωμένο και βιώσιμο τρόπο το σύνολο των αναγκών των περιοχών εφαρμογής με βασικούς πυλώνες παρέμβασης:
- Την εξασφάλιση ασφαλούς και αδιάλειπτης παροχής πόσιμου νερού.
- Τη διασφάλιση βιώσιμης διαχείρισης λυμάτων και ιλύος.
- Τη διασφάλιση βιώσιμης διαχείρισης αστικών όμβριων υδάτων και διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας.
- Τον εκσυγχρονισμό και αυξημένη αποδοτικότητα στη διαχείριση και τη λειτουργία του συστήματος και του ενεργειακού αποτυπώματος του τομέα.
Η πρωτοβουλία στοχεύει στην ανάπτυξη βιώσιμων έργων στην περιοχή εξυπηρέτησης ενσωματώνοντας πολλαπλές δραστηριότητες όπως ύδρευση, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση όμβριων υδάτων, διαχείριση λάσπης, επαναχρησιμοποίηση, ψηφιοποίηση, μέτρηση/τηλεμετρία, ενεργειακή απόδοση, σύνδεση με δίκτυα κλπ.
Ο στόχος της ανάπτυξης των πιλοτικών έργων με ολιστική προσέγγιση στον κύκλο του νερού στην περιοχή εξυπηρέτησης είναι η δημιουργία ενός αποτελεσματικού και αξιόπιστου πλαισίου που θα επιτρέπει τον σωστό εντοπισμό των μειονεκτημάτων των υπηρεσιών ύδρευσης, την ιεράρχηση των βασικών προβλημάτων, τη διαμόρφωση των τεχνικών λύσεων (επιλογές) και επιλέγοντας τα καλύτερα από τεχνικής, περιβαλλοντικής, κλιματικής και κόστους-οφέλους προοπτική. Περαιτέρω, στόχος είναι να αποδειχθεί η οικονομική βιωσιμότητα και η τεχνική ικανότητα του παρόχου υπηρεσιών για τη μακροπρόθεσμη λειτουργία της υποδομής που υλοποιείται στο έργο.
Ως περιοχές παρέμβασης των συγκεκριμένων Πρότυπων Ολιστικών Προγραμμάτων επιλέχτηκαν, πιλοτικά, ο Υγρότοπος Αλεξανδρούπολης στον Έβρο, ο Κορινθιακός και Σαρωνικός κόλπος, το Ρέθυμνο και η βόρεια παραλιακή ζώνη του Δήμου Κασσάνδρας.
Τα αποτελέσματα αυτών των πιλοτικών ολιστικών προγραμμάτων θα αποτελέσουν και τον οδηγό για αντίστοιχα έργα από τα Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027.
Προϋπολογισμός: 150.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2024 – 12/2027.
8. ΑΡΙΑΔΝΗ - Ηλεκτρική Διασύνδεση Κρήτης-Αττικής
Το έργο της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής περιλαμβάνεται στα έργα Στρατηγικής Σημασίας του Προγράμματος «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027. Το ιδιαίτερα σύνθετο τεχνικά και μεγάλης σπουδαιότητας ευρύτερο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), που έχει χαρακτηριστεί με την Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Ενέργειας ΗΛ/Β/Φ8/2954/οικ. 184578/12.12.2017 ως έργο “γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας”, περιλάμβανε σε πρώτη φάση (Φάση Ι) τη διασύνδεση Εναλλασσόμενου Ρεύματος (ΕΡ) με την Πελοπόννησο και σε δεύτερη φάση (Φάση ΙΙ) περιλάμβανε τη διασύνδεση Συνεχούς Ρεύματος (ΣΡ) με την Αττική.
Το συνολικό έργο συμβάλλει στην Ευρωπαϊκή και Εθνική προσπάθεια για μια πιο πράσινη και ανθεκτική Ευρώπη με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και καθ’ οδόν προς μια οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Με μεταφορική ικανότητα 1.000 MW, αποτελεί τη νησιωτική διασύνδεση με τη μεγαλύτερη ισχύ στον κόσμο, μαζί με τη Σαρδηνία. Η νέα αυτή διασύνδεση, πέρα από την συμβολή της στην προώθηση σε καθαρές μορφές ενέργειας, στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και της πρόληψης και της διαχείρισης των κινδύνων, έχει σημαντικό οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αφού όλοι οι καταναλωτές της χώρας θα εξοικονομήσουν χρήματα μέσω των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας στους λογαριασμούς ρεύματος. Κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου δημιουργείται πλήθος νέων θέσεων εργασίας, ενώ οι εκπομπές CO2 θα μειωθούν κατά περίπου 500.000 τόνους ετησίως και οι ρύποι για την παραγωγή ενέργειας στο νησί θα μηδενιστούν, με τα φουγάρα των τοπικών σταθμών να σβήνουν οριστικά.
Στο Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» εντάσσεται η Φάση ΙΙ του ευρύτερου έργου της διασύνδεσης της Κρήτης αφορά τη διασύνδεση Κρήτης – Αττικής, η οποία υλοποιείται με τμηματοποίηση σε δύο (2) στάδια:
- το 1ο Στάδιο με πόρους του ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ (κωδικός ΟΠΣ 5217607 και τίτλος “ “Επιχορήγηση της ΑΡΙΑΔΝΗΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗΣ Α.Ε. ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ, για το Έργο Διασύνδεσης της Κρήτης με το ΕΣΜΗΕ Φάση ΙΙ: Διασύνδεση ΣΡ ικανότητας 2x500MW, Κρήτη – Αττική / 1ο στάδιο”), και
- το 2ο Στάδιο με πόρους του ΠΕΚΑ 2021-2027.
Η ολοκλήρωση του ευρύτερου έργου οδηγεί στην πλήρη απεξάρτηση του νησιού της Κρήτης από τις μονάδες παραγωγής με καύσιμο πετρέλαιο, με αποτέλεσμα την εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας. Οι δύο φάσεις του έργου της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική συνιστούν το μεγαλύτερο έργο σε επίπεδο προϋπολογισμού, τεχνολογικής καινοτομίας και πολυπλοκότητας που έχει υλοποιηθεί έως σήμερα στο Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Προϋπολογισμός:
- Συνολική Δημόσια Δαπάνη: 222.673.500,81 ευρώ
- Ιδιωτική συμμετοχή: 232.000.162,65 ευρώ
- Μη ενισχυόμενος Προϋπολογισμός: 108.321.758,91ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 01/2024 – 12/2027.
Μεταφορές
Από τα έργα που έχουν συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό του Προγράμματος «Μεταφορές», επελέγησαν πέντε έργα, που αναδεικνύουν την προστιθέμενη αξία της αξιοποίησης των διατιθέμενων πόρων, με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:
- Έργα με σημαντική συμβολή στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα του τομέα των Μεταφορών
- Έργα με σημαντική συμβολή στην απασχόληση, την ανάπτυξη και την συνοχή
- Έργα σημαντικά για την εθνική, περιφερειακή και τοπική οικονομία
- Έργα που συμβάλουν στην ολοκλήρωση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών
- Εμβληματικά έργα λόγω μεγέθους / συμμετοχής στο Πρόγραμμα.
1. Κατασκευή Γραμμής 4 του Μετρό Αθήνας στο τμήμα Άλσος Βεΐκου – Γουδή. Το έργο επελέγη ως Στρατηγικής Σημασίας επειδή συνάδει με τα κριτήρια 1, 2 και 5.
Προϋπολογισμός: 1,475 δισ. ευρώ (συνολικό κόστος έργου προ ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2021 - 2029
2. Αναβάθμιση/αναδιάρθρωση δικτύου και ανάπτυξη στόλων λεωφορείων μηδενικών εκπομπών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (υποφάση Α2). Το έργο επελέγη ως Στρατηγικής Σημασίας επειδή συνάδει με τα κριτήρια 1, 2, 3 και 5.
Προϋπολογισμός: 200 εκατ. ευρώ (συνολικό κόστος έργου προ ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 – 2025
3. Κατασκευή νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας (ΣΚΑ) - Πάτρας στο τμήμα Ροδοδάφνη - Ρίο (επιδομή, ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση/ETCS, σταθμοί και στάσεις). Το έργο επελέγη ως Στρατηγικής Σημασίας επειδή συνάδει με τα κριτήρια 1, 3, και 4.
Προϋπολογισμός: 145 εκατ. ευρώ (συνολικό κόστος έργου προ ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2022 – 2026
4. Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ) τμήμα Χανιά - Χερσόνησος. Το έργο επελέγη ως Στρατηγικής Σημασίας επειδή συνάδει με τα κριτήρια 2, 3 και 5.
Προϋπολογισμός: 1,605 δισ. ευρώ (συνολικό κόστος έργου προ ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2024 – 2029
5. Επέκταση, αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος VTMIS (Vessel Traffic Management Information System - Πληροφοριακό Σύστημα Θαλάσσιας Κυκλοφορίας). Το έργο επελέγη ως Στρατηγικής Σημασίας επειδή συνάδει με το κριτήριο 1.
Προϋπολογισμός: 40 εκατ. ευρώ (συνολικό κόστος έργου προ ΦΠΑ)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 – 2026
Πολιτική Προστασία
1. Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα διαχείρισης κινδύνων και πρόληψης καταστροφών.
Προϋπολογισμός: 22.385.384 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 11/2022 – 12/2027
2. Αγορά 14 αμφίβιων Α/Φ πυρόσβεσης τύπου Air Tractor για τα νησιώτικα συμπλέγματα.
Προϋπολογισμός: 50.500.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 – 12/2025
3. Προμήθεια τριών Canadair 515.
Προϋπολογισμός: 165.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 – 12/2025
4. Προμήθεια εξοπλισμών και συστημάτων πρόληψης και έγκαιρης προειδοποίησης.
Προϋπολογισμός: 80.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 – 6/2026
5. Εκπόνηση Master Plans για οδηγία πρόληψης πλημμυρών.
Προϋπολογισμός: 22.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 1/2023 – 12/2026
6. Νοσοκομεία Πεδίου στις 13 Περιφέρειες για τη διαχείριση συνεπειών πλημμυρών, πυρκαγιών, σεισμών και λοιπών φυσικών καταστροφών.
Προϋπολογισμός: 13.000.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 – 5/2026
7. Ευαισθητοποίηση πληθυσμού στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
Προϋπολογισμός: 28.166.463 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 6/2022 – 12/2027
Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση
1. Ζώνη Καινοτομίας Δυτικής Μακεδονίας, μοχλός αλλαγής του τοπικού οικονομικού και παραγωγικού μοντέλου. Θα χωροθετηθεί σε περιοχή με ειδικό καθεστώς και θα διοικείται από Αναπτυξιακή εταιρεία κατά το εθνικό νομικό πλαίσιο. Ο 1ος Θύλακας της Ζώνης θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το ΕΚΕΤΑ, εστιάζοντας στους τομείς τεχνολογιών αιχμής πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού και αποσκοπώντας στην προσέλκυση επενδυτικού/επιχειρηματικού ενδιαφέροντος. Περιλαμβάνει υποδομές ανάπτυξης καινοτομίας, συστέγασης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, υλοποίησης εργαστηρίου Ευφυούς Πόλης, θερμοκοιτίδα και κόμβο επιτάχυνσης νεοφυούς επιχειρηματικότητας, και συναφείς παρεμβάσεις. Ο 2ος Θύλακας, είναι ο
Κόμβος Καινοτομίας Πράσινου Υδρογόνου με φορέα το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ Πτολεμαΐδας. Αποσκοπεί στο να προάγει την έρευνα σε τεχνολογίες πράσινου υδρογόνου (παραγωγή, αποθήκευση, διανομή) μέσω δημιουργίας εγκαταστάσεων πιλοτικής εφαρμογής και δοκιμών ερευνητικών αποτελεσμάτων και να αποτελέσει το εφαλτήριο για την επίτευξη επιχειρηματικών συνεργασιών με σκοπό την αξιοποίηση των εφαρμογών του υδρογόνου συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση. Ο 3ος Θύλακας είναι το
Ζωντανό Εργαστήριο Έξυπνης Πόλης, το οποίο θα υλοποιηθεί σε περιοχές μικρής κλίμακας σε συνέργεια με τις δράσεις του 1ου Θύλακα, σύμφωνα με τις πρακτικές του Joint Research Centre (JRC) και θα αποτελέσει τη βάση για την ενσωμάτωση καινοτομίας σε λύσεις και εφαρμογές έξυπνων πόλεων και την ενδυνάμωση της ικανότητας των επιχειρήσεων αλλά και των φορέων έρευνας, να διαμοιράζονται γνώση.
2. Ο
Κόμβος Βιοοικονομίας 360ο στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης (Δήμοι Μεγαλόπολης, Γορτυνίας, Οιχαλίας, Τρίπολης) με επιστημονικό φορέα το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και την συνεργασία Επιμελητηρίων, αποσκοπεί στον οικονομικό και παραγωγικό μετασχηματισμό επιχειρηματικής δραστηριότητας στο πλήρες φάσμα της αλυσίδας αξίας της βιοοικονομίας (Αγροδιατροφή, Κυκλική και Ψηφιακή Οικονομία), αξιοποιώντας ερευνητικά αποτελέσματα. Περιλαμβάνονται υποδομές και παρεμβάσεις ανάλογες του 1ου Θύλακα της Ζώνης Καινοτομίας Δυτικής Μακεδονίας. Οι υποδομές των ανωτέρω θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2025. Το σύνολο των δράσεων θα ολοκληρωθεί με το πέρας του ΠΔΑΜ.
Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα
1. Συλλογή δεδομένων. Αφορά στην υποστήριξη της διαδικασίας συλλογής δεδομένων στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Συλλογής Δεδομένων, και περιλαμβάνει δράσεις συλλογής βιολογικών δεδομένων που αφορούν στο απόθεμα, δεδομένων που αφορούν σε εξειδικευμένες αλιευτικές δραστηριότητες (métier), δεδομένων από την ερασιτεχνική αλιεία, τεχνικών δεδομένων από την εμπορική αλιεία, επιστημονικές έρευνες στη θάλασσα, καθώς και κοινωνικο-οικονομικά δεδομένα για τους τομείς της αλιείας, υδατοκαλλιέργειας και μεταποίησης. Το Πρόγραμμα καλύπτει δαπάνες που αφορούν στα έξοδα προσωπικού, έξοδα κίνησης, δαπάνες σκαφών, αναλώσιμα, εφόδια κλπ.
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της παρέμβασης, καθώς η συλλογή δεδομένων αποτελεί υποχρέωση της χώρας και πρέπει να διενεργείται συνεχώς και αδιάλειπτα, οι δράσεις υποστήριξης της διαδικασίας συλλογής δεδομένων είναι ετήσιες και επαναλαμβανόμενες και θα διαρκέσουν από την αρχή του προγράμματος μέχρι το κλείσιμό του.
Προϋπολογισμός: 17.500.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 – 2027
2. Έλεγχος και επιβολή των κανόνων αλιείας. Αφορά στην ενίσχυση των επιχειρησιακών φορέων ελέγχου, (Γενική Διεύθυνση Αλιείας/ΥΠΑΑΤ, Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής) με μέσα ελέγχου, προκειμένου να πραγματοποιούνται απρόσκοπτα και αποτελεσματικά οι δράσεις ελέγχου των υπηρεσιών.
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της παρέμβασης, οι δράσεις για τον έλεγχο θα πρέπει να συμβαδίζουν και με το action plan που ήδη εφαρμόζεται από τη Γενική Διεύθυνση Αλιείας σε συνεργασία με την Επιτροπή, και να ακολουθούν το αντίστοιχο χρονοδιάγραμμα, το οποίο θα καλύπτει όλη τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος.
Προϋπολογισμός: 42.700.000 ευρώ
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα: 2023 – 2027
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 20/03/2025