Αξιολόγηση

Ο Κοινός Κανονισμός Διατάξεων (ΕΕ) 2021/1060 προβλέπει στο άρθρο 44 υποχρεώσεις που σχετίζονται με την αξιολόγηση των Προγραμμάτων.

Το κράτος-μέλος ή η διαχειριστική αρχή, διενεργεί αξιολογήσεις των προγραμμάτων σε σχέση με ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια:

αποτελεσματικότητα
αποδοτικότητα
συνάφεια
συνοχή
ενωσιακή προστιθέμενη αξία

με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του σχεδιασμού και της υλοποίησης των προγραμμάτων.

Οι αξιολογήσεις μπορούν επίσης να καλύπτουν και άλλα σχετικά κριτήρια, όπως η συμμετοχικότητα, η μη διακριτική μεταχείριση και η προβολή, καθώς και περισσότερα του ενός προγράμματα.

Βασικό σημείο που διαφοροποιεί στο ΕΤΠΑ/ΤΣ την νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027 από την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, αποτελεί η αποσύνδεση των αποτελεσμάτων της παρέμβασης από τη συμβολή άλλων παραγόντων, για να γίνει απολύτως κατανοητός ο τρόπος λειτουργίας του προγράμματος. Ιδίως η αξιολόγηση των επιπτώσεων και των αποτελεσμάτων λαμβάνει χώρα με τρόπο που η επίπτωση ή το αποτέλεσμα συνδέονται άμεσα με τη δράση που τα προκάλεσε.

Ωστόσο, η αξιολόγηση δεν μπορεί να γίνει αποκλειστικά με βάση τις τιμές επίτευξης δεικτών σε επίπεδο παρεμβάσεων. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων, στο ευρύτερο πλαίσιο, είναι το καθήκον της αξιολόγησης. Οι αξιολογήσεις θα πρέπει να αποτελούν ουσιαστικό μέρος του κύκλου ζωής ενός Προγράμματος. Η αξιολόγηση υπερβαίνει την αξιολόγηση του τι έχει συμβεί· εξετάζει γιατί συνέβη κάτι (ο ρόλος της παρέμβασης του Προγράμματος) και, ει δυνατόν, πόσο έχει αλλάξει ως συνέπεια των παρεμβάσεων (αναφορά). Θα πρέπει να εξετάζει την ευρύτερη προοπτική και να παρέχει ανεξάρτητη αμερόληπτη κρίση της κατάστασης με βάση τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία.

Το κράτος-μέλος οφείλει δε να διασφαλίζει ότι υπάρχουν οι αναγκαίες διαδικασίες για την παραγωγή και συλλογή των δεδομένων που είναι απαραίτητα για τις αξιολογήσεις.

Σχέδιο Αξιολόγησης Προγραμμάτων

Όπως και στην προηγούμενη Προγραμματική ;Περίοδο 2014-2020 καταρτίζεται Σχέδιο Αξιολόγησης για κάθε Πρόγραμμα.

Το Σχέδιο Αξιολόγησης ενός Προγράμματος αποτελεί έγγραφο που θα συνοδεύει το Πρόγραμμα σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Είναι ένα εργαλείο στα χέρια της Διαχειριστικής Αρχής το οποίο, ενώ θέτει τον χρονοπρογραμματισμό για την αξιολόγηση της εφαρμογής του, θα πρέπει να αναθεωρείται ώστε να αντικατοπτρίζει και να ενισχύει τη λογική της παρέμβασης του Προγράμματος, η οποία αποτελεί και τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η δικαιολόγηση των αξιολογήσεων που θα επιλεγούν να πραγματοποιηθούν. Ο ρόλος των εταίρων στη διαμόρφωση, αναθεώρηση και υλοποίηση του Σχεδίου Αξιολόγησης είναι σημαντικός και διασφαλίζεται με τη συμμετοχή τους και το ρόλο τους στην Επιτροπή Παρακολούθησης.

Το Σχέδιο Αξιολόγησης δύναται να περιλαμβάνει υποστήριξη των ΔΑ στην ενδιάμεση επανεξέταση των Προγραμμάτων που πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2025, ενώ έως τις 30 Ιουνίου 2029 θα διενεργηθεί αξιολόγηση για κάθε πρόγραμμα προκειμένου να αποτιμηθεί ο αντίκτυπός του.

Το Σχέδιο υποβάλλεται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης το αργότερο ένα έτος μετά την απόφαση για την έγκριση του προγράμματος. Η Eπιτροπή Παρακολούθησης εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη διεξαγωγή αξιολογήσεων, συνθέσεων αξιολογήσεων και την τυχόν συνέχεια που δόθηκε στα πορίσματα.

Όλες οι αξιολογήσεις δημοσιεύονται στον ιστότοπο των Προγραμμάτων.

Τα ανωτέρω κοινοποιήθηκαν στις ΔΑ των Προγραμμάτων από την ΕΑΣ με την εκπόνηση και αποστολή Εγγράφων Εργασίας κατά τη φάση σχεδιασμού και ενεργοποίησής τους, ενώ παρέχεται διαρκής καθοδήγηση.

Αξιολογήσεις Εθνικής Αρχής Συντονισμού

Με γνώμονα, την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διάχυση των πληροφοριών για έργα και δράσεις που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ καθώς και τα αποτελέσματα τους, προς την ελληνική κοινωνία, σχεδιάστηκαν Γραφήματα ( infographics ), για κάθε μια από τις Μελέτες Αξιολόγησης Επιπτώσεων που εκπονήθηκαν από τις Υπηρεσίες της ΕΑΣ για την ΠΠ 2014-2020. Πρόκειται για γραφικά, τα οποία έχουν επεξηγηματικό χαρακτήρα, που συνδυάζουν δεδομένα, γραφικά στοιχεία και κείμενο, συνοψίζοντας τις πληροφορίες και τα ευρήματα που αναφέρονται στις μελέτες αξιολόγησης, με στόχο το ευρύ κοινό, να αποκτήσει σφαιρική εικόνα επί των αποτελεσμάτων και των συμπερασμάτων των μελετών χωρίς να είναι υποχρεωμένο να εξετάσει όλη τη μελέτη.

H προσπάθεια, να παρουσιαστούν τόσο σύνθετες πληροφορίες με οπτικά ελκυστικό τρόπο, βοηθά θετικά στην κατανόηση, την αποτελεσματική επικοινωνία και διάχυση των ευρημάτων και αποτελεσμάτων των Αξιολογήσεων που εκπονούνται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και ταυτόγχρονα συμβάλει στην αναγνωρισιμότητα του, ως εργαλείο που υποστηρίζει την οικονομικό κοινωνική ανάπτυξη της χώρας.

INFOGRAPHIC Αξιολόγησης Περιφερειακών RIS3

INFOGRAPHIC Χωρικών Εργαλείων

INFOGRAPHIC Επίδραση ΕΣΠΑ στη Στήριξη της Επιχειρηματικότητας στον COVID-19

Σχετικά αρχεία

Έγγραφο Εργασίας 1: «Η λογική της παρέμβασης και οι δείκτες στο πλαίσιο του σχεδιασμού των Προγραμμάτων της ΠΠ 2021-2027» (PDF - 497 Kb)