Ενίσχυση υπηρεσιών αντιμετώπισης των εξαρτήσεων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Οι εξαρτητικές συμπεριφορές έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην κοινωνική συνοχή, την οικονομία και την ατομική ευημερία, καθώς η χρήση ουσιών δημιουργεί αρνητικές συνέπειες στα εξαρτημένα άτομα, τις οικογένειές τους, την κοινωνική συνοχή και στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Συνεπώς, μέσα από όλες τις αναφερόμενες πολιτικές, κεντρική αρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας αποτελεί η μείωση της βλάβης, η παροχή κατάλληλης θεραπείας και η πρόληψη και αποφυγή εξαρτητικών συμπεριφορών.
Η παρούσα δράση αφορά στην ενίσχυση παροχής υπηρεσιών αντιμετώπισης εξαρτήσεων στον πληθυσμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις, στο πλαίσιο της δράσης, βασίζονται στο σχεδιασμό του Υπουργείου Υγείας στον τομέα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, τα επιδημιολογικά δεδομένα όπως περιγράφονται στις ετήσιες εκθέσεις του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ), το υφιστάμενο δίκτυο υπηρεσιών κατά των εξαρτήσεων ανά Περιφέρεια, τις ιδιαίτερες γεωγραφικές ανάγκες της Περιφέρειας που επηρεάζουν τόσο την κατάσταση/φύση του προβλήματος των εξαρτήσεων όσο και τη δυνατότητα πρόσβασης των ατόμων στις υπηρεσίες, λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις των εποπτευόμενων οργανισμών και την ικανότητα αυτών να αναπτύξουν τις σχεδιαζόμενες δομές. Το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών για τις εξαρτήσεις αναπτύσσονται στο πλαίσιο του Νόμου περί Εξαρτησιογόνων Ουσιών (ν.4139/2013) όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
Οι βασικοί πυλώνες του τομέα της Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων είναι τέσσερις, οι εξής: η πρόληψη, η μείωση της βλάβης, η θεραπεία και η κοινωνική επανένταξη.
Η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Υγείας προτείνει την ανάπτυξη των παρακάτω υπηρεσιών/παρεμβάσεων του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ) (σύμφωνα με τον Ν. 5129/2024, από 1-1-2025 καθολικός διάδοχος του ΟΚΑΝΑ είναι ο ΕΟΠΑΕ) όπως περιλαμβάνονται στις αρ. πρωτ. Δ2α/Γ.Π..65624/13-12-2023 (ΑΔΑ: ΕΠΨΩ465ΦΥΟ-Β5Π) και αρ. πρωτ. Δ2α/Γ.Π.35231/2-8-2024 (ΑΔΑ: 6ΩΔ4465ΦΥΟ-Η2Ξ) εγκρίσεις σκοπιμότητας, για τα παρακάτω είδη υπηρεσιών, για δύο χρόνια ως εξής:
- Θεραπεία/μείωση βλάβης: Ίδρυση και λειτουργία 1 κινητής μονάδας μεθαδόνης (Θεσσαλονίκη, π/υ 718.000,00 €)
- Θεραπεία: Ίδρυση και λειτουργία πολυδύναμου κέντρου για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων από αλκοόλ και άλλες νόμιμες ουσίες, εξαρτητικών συμπεριφορών για ενήλικες και έφηβους και έγκαιρης παρέμβασης σε έφηβους (Σέρρες, π/υ 1.156.000,00 €)
- Θεραπεία: Ίδρυση και λειτουργία συνδυαστικής μονάδας αντιμετώπισης αλκοόλ και άλλων εξαρτήσεων (Γιαννιτσά, π/υ 976.000,00 €)
- Θεραπεία/μείωση βλάβης: Υπηρεσίες βραχείας φιλοξενίας (Θεσσαλονίκη, π/υ 1.500.000,00 €)
Οι Υπηρεσίες Μείωσης της Βλάβης σχεδιάζονται με στόχο τη φροντίδα των βασικών υγειονομικών και κοινωνικών αναγκών των εξαρτημένων ατόμων με χαμηλό κίνητρο και δυνατότητα απεξάρτησης.
Οι Υπηρεσίες Θεραπείας περιλαμβάνουν μονάδες Σωματικής Αποτοξίνωσης από οπιούχα και αλκοόλ, απεξάρτησης από οπιούχα, αλκοόλ και τις «νόμιμες» εξαρτήσεις, κοινωνικής φροντίδας όπως γονεϊκής στήριξης και προστασίας εξαρτημένων, έγκαιρης παρέμβασης σε εφήβους-νέους με παραβατική συμπεριφορά καθώς και πολυδύναμα κέντρα αντιμετώπισης ολόκληρου του φάσματος των εξαρτητικών συμπεριφορών, με κινητές μονάδες και στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε περιοχές εκτός αστικού ιστού.
Οι ωφελούμενοι των υπηρεσιών/προγραμμάτων πρόληψης και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων είναι άτομα που κάνουν χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή παρουσιάζουν άλλου τύπου εξαρτητικές συμπεριφορές, άτομα του στενού τους περιβάλλοντος, καθώς και το σύνολο του πληθυσμού για τα προγράμματα υπηρεσιών πρόληψης, με ειδική εστίαση σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.
Σκοπός των προτεινόμενων παρεμβάσεων είναι η παροχή επαρκών, κατάλληλων και ποιοτικών υπηρεσιών πρόληψης των εξαρτήσεων και μείωσης της βλάβης, θεραπείας των υπό εξάρτηση ατόμων και κοινωνικής επανένταξης των θεραπευμένων από την εξάρτηση ατόμων, για όλο το φάσμα των εξαρτήσεων από νόμιμες ή παράνομες ουσίες (ναρκωτικά, αλκοόλ, καπνός) ή των συμπεριφορικών εξαρτήσεων (τζόγος, διαδίκτυο κ.λπ.).
Οι προτεραιότητες του Υπουργείου Υγείας στο πεδίο της αντιμετώπισης εξαρτήσεων, όπως παρατίθενται στην Εθνική Στρατηγική Υγείας, αποσκοπούν στην εξασφάλιση της δυνατότητας καθολικής πρόσβασης και κάλυψης των εξαρτημένων σε προγράμματα θεραπείας στο σύνολο της επικράτειας, στην ολοκληρωμένη παροχή θεραπείας που οδηγεί στην πλήρη απεξάρτηση και τέλος στη διευκόλυνση της κοινωνικής επανένταξης έπειτα από την ολοκλήρωση των εκάστοτε προγραμμάτων εστιάζοντας σε πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο όπως μητέρες, άστεγους, νέους κτλ. Στο σχεδιασμό της πολιτικής των εξαρτήσεων καθίσταται ως αναγκαία προϋπόθεση, η συνέργεια των νέων υπηρεσιών με τις ήδη υφιστάμενες. Οι νεοσύστατες υπηρεσίες θα πρέπει να λειτουργούν σε ένα ενιαίο δίκτυο με τις ήδη υπάρχουσες δομές κατά των εξαρτήσεων, καθώς και με τις υπόλοιπες δομές υγείας/ κοινωνικής φροντίδας (Νοσοκομεία, Τοπικές Μονάδες Υγείας, Κέντρα Υγείας, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, κ.α.), υπό το συντονισμό του Εθνικού Συντονιστή για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών και της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων.
Μετά τη λήξη της περιόδου χρηματοδότησης από το ΕΚΤ+, το αρμόδιο Υπουργείο Υγείας θα καλύψει τις σχετικές δαπάνες λειτουργίας κατά έτος από τις πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού του, ενισχύοντας με τις αναγκαίες πιστώσεις τους προϋπολογισμούς των αναφερόμενων φορέων.
Σε ποιους απευθύνεται
ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ
Περίοδος υποβολής
από 10/2/2025 έως 14/5/2025
Οι προτάσεις υποβάλλονται μέσω του ΟΠΣ στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://logon.ops.gr από την 10/02/2025 (ημερομηνία έναρξης υποβολής προτάσεων), ώρα 08:00 έως, αποκλειστικά, την 14/05/2025 (ημερομηνία λήξης υποβολής προτάσεων), ώρα 23:59, από τον νόμιμο εκπρόσωπο του Δικαιούχου. Ο Δικαιούχος μετά την επιτυχή υποβολή της πρότασης ενημερώνεται σχετικά μέσω του ΟΠΣ.
Σε περιπτώσεις εγγράφων, για τα οποία δεν είναι τεχνικά εφικτή η ηλεκτρονική επισύναψη/υποβολή (π.χ. χάρτες, σχέδια, κλπ), ο δικαιούχος υποχρεούται να τα αποστείλει στην Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης/ΕΦ στη διεύθυνση: Λεωφ. Γεωργικής Σχολής 65 Πυλαία, Θεσσαλονίκη 57001, εντός 10 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της πρότασης από τον Δικαιούχο
Περιοχή εφαρμογής
Νομός Θεσσαλονίκης
Νομός Πέλλας
Νομός Σερρών